Tips voor bezoek aan een mineralenbeurs

Beurzen zijn een smeltkroes van passie, kennis en ontdekkingen. Als je wel eens een mineralenbeurs hebt bezocht, dan weet je dat het een unieke ervaring is: kramen vol prachtige stenen en mineralen en enthousiaste verzamelaars en verkopers. Veel liefhebbers kopen hun stenen op een beurs, maar hoe kun je voorbereiden op een beursbezoek en waar moet je rekening mee houden? 

Voor de Stapel van Stenen Community Podcast spraken we met Sarah van de Edelstenenloods over haar ervaringen op de grootste mineralenbeurs van Nederland in Rijswijk en de waardevolle tips die ze heeft verzameld door de jaren heen. Beluister ons gesprek in de podcast.

Maar er was natuurlijk te weinig tijd om alles te bespreken dus daarom in dit artikel nog veel meer tips voor het bezoeken van een mineralenbeurs. 

Naar welke beurs ga je?

Iets waar we het in de podcast bijvoorbeeld niet over gehad hebben is de veelheid aan verschillende beurzen en hoe je een keuze maakt naar welke beurs je gaat. In het najaar en winterseizoen is er namelijk bijna elk weekend wel ergens in Nederland of het grensgebied een beurs te vinden. Welke is dan geschikt voor jou? Uiteraard speelt voor veel mensen de locatie een belangrijke rol: is het bij mij in de buurt? Logisch natuurlijk, maar er is nog een aantal overwegingen te noemen die je mee kan nemen in je keuze:

• Grote en kleine beurzen, commercieel of niet

Er zijn beurzen van verschillende omvang en door verschillende partijen georganiseerd, met elk hun voor- en nadelen. Denk bijvoorbeeld aan de grootste mineralenbeurs van Nederland in Rijswijk die door een professionele commerciële organisatie georganiseerd wordt. Twee keer per jaar een weekend met meer dan 300 internationale standhouders en ruim 8.000 bezoekers. Maar er zijn ook veel kleinere beurzen die bijvoorbeeld door een vereniging georganiseerd worden, zoals de beurs van Geo Oss in Berghem, de beurs van Amathysta in Purmerend of van Het Kristal in Groningen. Ook individuele verkopers of bedrijven organiseren beurzen, zoals Mineralogica van de Bodemschat in Hengelo, Mineralenbeurs Hoorn en Mineralenbeurs Steengoed in Boxmeer. De lijst gaat nog wel even door. Per beurs verschilt niet alleen de omvang maar bijvoorbeeld ook de toegangsprijs, of je vooraf tickets kan kopen of niet, of er horeca voorzieningen zijn en uiteraard het aanbod van de standhouders. 

• Aanbod verkopers of thema

Ook het aanbod van de verschillende beurzen verschilt nogal. Zo zijn er beurzen die vooral verkopers van ruwe verzamelaarsstukken toelaten en andere die een mix hebben met standhouders die ruwe en geslepen stenen en sieraden verkopen. Er zijn ook heel specifieke beurzen voor bepaalde thema’s, zoals bijvoorbeeld micromount ruilbeurzen of spirituele beurzen waar edelstenen en mineralen een onderdeel zijn van een groter geheel. Kijk dus vooraf welke informatie over de beurs en de standhouders beschikbaar is en of dit aansluit bij jouw doel. Wil je graag andere verzamelaars treffen dan zijn daar vaak de wat kleinere beurzen of beurzen van verenigingen heel geschikt voor. Daar staan vaak ook nog mensen die zelf hun materiaal gezocht hebben of die vanuit hun eigen verzameling verkopen. Zeker op de kleinere beurzen in het Duitse en Belgische grensgebied. Maar op veel beurzen vind je ook de meer professionele verkopers of handelaren die bijvoorbeeld ook een winkel of webshop hebben. Voor elk wat wils. 

• Grote internationale beurzen

In Europa is er ook een aantal hele grote beurzen waar steeds meer Nederlandse en Belgische liefhebbers en verkopers naar toe gaan. De meest bekende is nu denk ik wel de beurs in Sainte-Marie-aux-Mines Marie in Frankrijk. Een enorme beurs met meer dan 1000 internationale standhouders in de Frans Elzas. Elk jaar in juni komt een week lang de mineralenwereld hier samen, de eerste dagen alleen voor groothandels en verkopers, het weekend is iedereen welkom. Dan is er ieder jaar in oktober een vergelijkbare beurs qua grootte in München, Duitsland, maar de sfeer in de grote beurshallen is niet te vergelijken met het Franse dorp in de zomer. Uiteraard kun je ook naar de grootste mineralenbeurs van de wereld gaan in Tucson, Arizona, Verenigde Staten. Ooit lang geleden, in 1992, stond ik hier twee weken in een hotel als verkoper. Een bijzondere ervaring, maar niet meer te vergelijken met de hedendaagse beurs. De laatste jaren zijn er ook grote beurzen in opkomst in Azië, benieuwd hoe die ontwikkeling zich voortzet. Wanneer je in de gelegenheid bent is het absoluut aan te raden om een keer zo’n grote mineralenbeurs in het buitenland te bezoeken, misschien kun je het eens combineren met een vakantie in die regio. Een mooie manier om internationale verkopers te ontmoeten met een ander aanbod, om te zien wat er nieuw op de markt is en informatie op te halen van verkopers uit het land waar de mineralen vandaan komen. Dit soort beurzen zijn wel zo enorm groot dat je daar wel echt goed voorbereid naartoe moet gaan om er het optimale uit te halen. Je kan natuurlijk ook via social media allerlei mensen volgen die dergelijke beurzen bezoeken en daar filmpjes van maken. Als het gaat om bijzondere en exclusieve mineralen vind ik het zelf leuk om de “What’s hot in Sainte Marie/Munich/Tucson?” video’s van Blue Cap Productions op YouTube te kijken.

Impressie van de beurs in Sainte-Marie-aux-Mines in juni 2024

Het is dus vooral afhankelijk van wat je zelf zoekt op een beurs, wat je doel is. Ga je liever naar een grote drukke beurs of een wat overzichtelijker kleine beurs? Ben je op zoek naar ruwe verzamelstukken of meer geslepen stenen of voor spirituele doeleinden? Ga je als wederverkoper inkopen of kom je naar de beurs om vooral te kijken en andere liefhebbers te ontmoeten? Ga vooral ervaren welke beurs bij jou past!

Op mijn website vind je een interactieve kaart waar naast winkels en groothandels ook een heel aantal beurs locaties in Nederland vermeld staan en een aantal in het grensgebied in België en Duitsland. Zo vind je makkelijk een beurs bij jou in de buurt. Op de kaart staan niet de actuele data van de aankomende beurzen maar wel de gegevens van de organisator of de website waar je actuele info kan vinden. Er zijn ook verschillende verkopers, verenigingen of verzamelaars die een beursagenda vermelden op hun website. 

De eerste stap: bereid je voor!

Wanneer je dan weet naar welke beurs je gaat is het om meerdere redenen handig om je goed voor te bereiden. Ook in de podcast benadrukt Sarah hoe belangrijk een goede voorbereiding is voor een bezoek aan een mineralenbeurs. “In het begin sprong ik er gewoon in, zonder enige voorkennis. Achteraf besefte ik dat het veel slimmer is om eerst een doel voor jezelf te stellen,” zegt ze. “Stel jezelf de vraag: wat wil ik bereiken op de beurs? Misschien ben je op zoek naar een specifiek mineraal of wil je gewoon inspiratie opdoen. Het kan helpen om je doelstellingen op te schrijven of een verlanglijstje te maken. Bedenk drie tot vijf dingen die je in ieder geval wilt doen of aanschaffen.” 

Wellicht ben je al naar heel veel beurzen geweest en heb je al veel ervaring, maar er zijn zeker liefhebbers onder jullie die nog niet zo vaak geweest zijn of zelfs voor het eerst naar een beurs gaan. Daarom nog even onze tips voor jou op een rij. Heb je nog meer tips? Laat ze vooral hieronder achter in de comments zodat we de lijst kunnen aanvullen. 

• Beursorganisatie en tickets
  • Bekijk eventueel de website van de organisatie van de beurs voor een idee van de locatie, omvang, aantal standhouders, entreeprijs, enz. 
  • Koop als mogelijk tickets vooraf. Vooral voor drukbezochte beurzen zoals in Rijswijk scheelt je dat wachten in de rij! Voor veel grote internationale beurzen is dat ook noodzakelijk, zeker wanneer je als verkoper naar de groothandelsdagen wil gaan. Bij kleine beurzen in een sporthal of verenigingsgebouw is er meestal geen ticketreservering en moet je contant betalen aan de kassa. Soms is er een pinautomaat, maar zeker in Duitsland en België vaak niet.
• Standhouders en plattegrond
  • Zoek op de beurswebsite naar een lijst van standhouders of een plattegrond (en print deze eventueel of bewaar een foto op je telefoon) om je bezoek efficiënt te plannen. Dit is vooral handig bij grote beurzen. Neem eventueel zelfs al vooraf contact op met een verkoper als je specifiek op zoek bent naar iets. De beurzen in Sainte-Marie en München hebben zelfs een eigen app die je kan downloaden met alle informatie bij elkaar. 
  • Check of er op de beurs extra activiteiten zijn zoals een tentoostelling, lezingen, demonstraties of kinderactiviteiten zodat je daar rekening mee kan houden bij je bezoek. Tegenwoorig zijn er vaak ook experts aanwezig waar je onbekende stenen of sieraden kan laten determineren of testen, dan kun je die meenemen.
  • Kijk of voor jou bekende verkopers of vaste leveranciers aanwezig zijn, zodat je bij hen langs kan gaan om ze live te ontmoeten. Overleg of je eventueel online bestelde items op de beurs af kan halen om verzendkosten te besparen.
• Budget en aankopen
  • Het aanbod en de verleidingen op een beurs zijn groot. Stel daarom van tevoren voor jezelf een budget vast en neem eventueel alleen contant geld mee om impulsieve aankopen te beperken. Maar let op, want in Rijswijk kun je bijvoorbeeld bij de catering weer alleen met pin betalen.
  • Maak een verlanglijst van mineralen of stenen die je zoekt om gericht te kopen. Maar sta eventueel open voor een onverwacht mooi aanbod of een bijzondere vondst dat je niet kan afslaan. Kijk vooraf online naar voorbeelden en gangbare prijzen van wat jij graag wil kopen om een realistische inschatting te maken en je verwachtingen te managen. 
  • Cash is King. Hoewel steeds meer beurzen en standhouders pinautomaten hebben is het verstandig voldoende contant geld mee te nemen. Vooral bij kleinere beurzen, niet alleen in Duitsland en België, zijn de pin mogelijkheden namelijk vaak beperkt. Maar ook bij een grote beurs zoals in Rijswijk is de ervaring dat internet-ontvangst van pinautomaten niet altijd optimaal is en dat de pinautomaat in de hal van de locatie in de loop van het weekend leeg is. Hetzelfde heb ik in Sainte-Marie gezien, op woensdag al lege pin automaten in het dorp. Contant geld is bovendien voor veel standhouders het prettigst, pintransacties kosten geld en ook zij hebben het contante geld soms weer nodig om bij hun leveranciers te kopen. 
• Samen naar een beurs gaan
  • Wanneer je nog nooit op een mineralenbeurs bent geweest of wanneer je het een uitdaging vindt om alleen te gaan, overweeg dan om samen met iemand te gaan of ter plekke af te spreken met andere liefhebbers. Wat is er leuker dan mensen uit mijn online community of een Facebook groep in real life te ontmoeten. 
  • Naast de gezelligheid kun je elkaar natuurlijk ook tips of advies geven bij aankopen en elkaars aanwinsten bekijken tijdens de koffie. 
• Wat neem je mee naar een mineralenbeurs? 
  • Niet teveel, want je komt sowieso met meer terug dan je kwam!Uiteraard afhankelijk van hoeveel je denkt te gaan kopen, maar neem in ieder geval iets mee waarin je je aankopen mee terug kan nemen. Niet elke standhouder geeft een tas mee en een aantal stenen bij elkaar wegen al snel het nodige. Een grote rugzak lijkt handig maar wordt door andere beursbezoekers in een druk gangpad niet altijd gewaardeerd. Hetzelfde geldt voor een boodschappenwagentje of een rolkoffertje. Houd dan in ieder geval rekening met de andere bezoekers. Een stevige schoudertas lijkt voor de meeste mensen een prima oplossing. Bezoekers die groot gaan inkopen op de grote internationale beurzen zoals in Sainte-Marie-aux-Mines nemen natuurlijk bijpassende spullen mee, zoals een bolderkar met luchtbanden of zelfs steekkarren en pallet wagens. Neem eventueel een loep mee om goed kristallen te kunnen bekijken of geslepen oppervlakken te inspecteren op beschadigingen. Misschien zelfs een zaklampje om heldere stenen goed te inspecteren op insluitsels bijvoorbeeld. Voor de liefhebbers van fluorescerende mineralen kan een goede UV-lamp niet ontbreken, bovendien kun je nog wel eens verrast worden door het effect van een steen als je met een UV lamp op schijnt. Een UV-lamp kan trouwens soms ook handig zijn bij determinatie of om gelijmde of gekleurde stukken te identificeren. Je verlanglijst, doelen of te bezoeken contacten voor deze beurs, ik gebruik daar zelf altijd mijn notities in mijn telefoon voor. Ook zorg ik dat ik mijn collectie database kan raadplegen, ofwel een kopie van Excel ofwel mijn online database in Mindat. Dan kan ik snel vinden of ik een bepaald mineraal al in mijn collectie heb en van welke vindplaats.
  • Denk aan je eigen comfort: neem water en iets te eten mee en kleed je luchtig vanwege de warmte op de beursvloer. Door alle lampen en de hoeveelheid mensen kan het binnen snel warm worden. Op veel beurzen is wel iets van een catering voorziening aanwezig, maar dat kan variëren van alleen koffie tot een warme maaltijd of snacks. Ook prijzen hiervan variëren natuurlijk enorm. 

De beurs zelf: tips voor een soepele dag

Ja en dan kom je aan bij de beurs en wat dan: hoe ga je dan beginnen? Afhankelijk van je ervaring en de omvang van een beurs kan je strategie verschillend zijn. Maar, eenmaal op de beurs kan het best overweldigend zijn, zeker als je voor het eerst op zo’n grote beurs als in Rijswijk of in het buitenland komt. “In Rijswijk zijn er meer dan 300 standhouders, en dat is nogal wat,” vertelt Sarah. Het is verleidelijk om meteen de eerste de beste kraam in te duiken, maar Sarah raadt aan om je plan vast te houden. “Begin bij je prioriteiten en werk daarna pas je lijst af.”

• Strategie
  • Bedenk op welke tijd je aankomt. De eerste beursdag direct om 10 uur als de beurs open gaat is het druk, soms heel druk. Een half uur of een uur later kan net het verschil maken. Ook helpt het wanneer je een ticket vooraf gekocht hebt: geen wachtrij voor de kassa. 
  • Stem je strategie af op je doelen en de soort beurs. Heb je helder wat je eerst wil zien of heb je een plan gemaakt aan de hand van een plattegrond: volg je plan! Systematisch de gangpaden doorlopen om niets te missen kan natuurlijk ook, maar onze ervaring is dat het op een grote beurs niet lukt om alles te zien. Snel scannen helpt om interessante stands te identificeren, zeker als je gericht op zoek bent naar bijvoorbeeld ruwe stukken of juist geslepen stenen. Bij een kleinere, overzichtelijke beurs is er vaak voldoende tijd en ruimte om alles rustig te bekijken. 
  • Soms werkt het goed om eerst door te lopen naar achteren en van achter naar voor te lopen, zeker als je in de ochtend komt en het achterin nog rustig is, de meeste mensen beginnen namelijk toch vooraan. 
  • Wanneer er activiteiten zijn waar je graag aan mee wil doen of bij wil zijn, zoals demonstraties of lezingen, kijk dan op welke tijden dit plaatsvindt en zet eventueel een alarm op je telefoon. De start van dergelijke activiteiten wordt vaak niet omgeroepen en je vergeet snel de tijd als je een keer langs de stands loopt. 
  • Neem pauzes, gun jezelf af en toe een moment om even een kop koffie te drinken of buiten een luchtje te scheppen, een aankoop te overwegen of alles op een rijtje te zetten.
• Een aankoop doen
  • Zie je iets van je lijstje, klopt de prijs met je verwachting en past het binnen je budget: makkie! Zo niet, probeer je dan toch aan je lijstje te houden en in ieder geval aan je budget… Maar we kennen allemaal van die stukken waarvoor je toch wil afwijken van je principes. Alleen jij kan dat bepalen, maar laat je niet verleiden door de angst om iets te missen (FOMO). Er is vaak wel een ander passend stuk te vinden, zelfs als het ‘mooiste stuk’ al weg is. Neem de tijd om prijzen te vergelijken en denk na over je aankopen. Wanneer je serieuze belangstelling hebt kan je een verkoper eventueel vragen om bedenktijd of het reserveren van een stuk, spreek dan wel een redelijke tijd af waarop je terugkomt.
  • Wanneer je een foto wil maken om bijvoorbeeld een bepaald stuk te onthouden of om even te overleggen met het thuisfront of een collega liefhebber, vraag dan altijd even netjes aan de verkoper of dat ok is. Ik zie namelijk steeds meer stands waar een bordje staat dat het niet is toegestaan om foto’s te maken. Dat kan allerlei redenen hebben, van concurrentiebeding tot veiligheid. 
  • Spreek de verkopers aan, stel vragen en leer van hun expertise. Veel verkopers zijn zelf gepassioneerd over de mineralen die ze zelf ingekocht of gevonden hebben, dus je kunt prachtige gesprekken voeren. Op die manier kun je ook veel meer informatie over een stuk krijgen. Vraag bijvoorbeeld of ze meer kunnen vertellen over de soort, over de vindplaats en of de steen natuurlijk, man-made of behandeld is. Zeker bij ‘nieuwe’ of ‘zeldzame’ mineralen is het goed om even door te vragen. Let ook op het gebruik van commerciële (soms misleidende) handelsnamen en gebruik je gezonde verstand of bronnen zoals het boek ‘Belazeriet of niet?’ om te voorkomen dat je met iets anders thuis komt dan je verwacht had. Ga je vaker naar beurzen, dan zul je bepaalde verkopers regelmatig tegenkomen. Als je vaker bij dezelfde verkoper koopt en een praatje maakt, dan bouw je een relatie op, dat kan zeker lonend zijn.
  • Vraag aan de verkoper of je een stuk nader mag bekijken en laat bij voorkeur de verkoper jou het stuk aangeven, zeker als het op een glazen plaat tussen allerlei andere (kostbare) stukken staat. Kijk naar intacte kristallen, helderheid, insluitsels, eventueel de kwaliteit van het slijpen en polijsten, enzovoort. Gebruik hierbij je hulpmiddelen zoals een loep of UV-lamp om details te inspecteren.
  • Een verkoper heeft niet voor niets een bepaalde prijs op een stuk geplaatst. Die prijs is niet alleen afhankelijk van bijvoorbeeld de kwaliteit of zeldzaamheid van een stuk, maar ook van de inkoopprijs, kosten die de verkoper heeft moeten maken en of de verkoper btw moet afdragen of niet. Een prijs voor vergelijkbare stukken bij verschillende verkopers kan daarom ook anders zijn. Het wordt dan ook niet altijd op prijs gesteld wanneer je direct bij je eerste en enkele aankoop over de prijs gaat onderhandelen. Maar, ben je een terugkerende klant of doe je meerdere aankopen dan kun je bij veel verkopers wel het gesprek aan gaan over de prijs. En natuurlijk kun je altijd vragen waarom een stuk een bepaalde prijs heeft, daar leer je ook heel veel van.
  • Wanneer er geen etiket met naam en vindplaats bij de steen zit, vraag dan of de verkoper dat voor je wil opschrijven om te voorkomen dat je later bent vergeten wat je hebt gekocht. Een naam van de soort is vaak nog wel te achterhalen, maar een vindplaats is lastiger en vindplaatsgegevens zijn voor een serieuze verzamelaar wel cruciaal. Dan wil je natuurlijk graag dat een stuk goed ingepakt wordt zodat je het heel thuis krijgt. Soms is het handig om een heel groot of zwaar stuk in overleg nog even achter de stand van de verkoper te laten zodat je het aan het eind van de beursdag kan ophalen. 
• Determineren en testen van stenen
  • Op de meeste beurzen staan tegenwoordig experts die stenen kunnen determineren of testen, maak hier vooral gebruik van! Wanneer je een mineraal of een geslepen edelsteen hebt gekocht, maar je twijfelt over wat het precies is of dat het behandeld of niet-natuurlijk is, dan kunnen deze experts je vaak verder helpen. Ter plekke kunnen zij een aantal tests doen en je vaak al meer informatie geven over je aankoop, soms is uitgebreider onderzoek nodig. Je kan dan eventueel ook nog teruggaan met je aankoop naar de verkoper mocht daar aanleiding voor zijn. Op de beurs in Rijswijk staat Stapel van Stenen bijvoorbeeld met een stand samen met edelsteenkundige Henk Rijneveld FGA om stenen te testen en te determineren.
• Ontmoeten en netwerken
  • De beurs is een perfecte plek om gelijkgestemden te ontmoeten, bijvoorbeeld andere liefhebbers vanuit online groepen, verenigingen, verzamelaars en uiteraard verkopers. 
  • Spreek vooraf met mensen af of gebruik een spontane ontmoeting om even een pauze in te lassen.
  • Veel standhouders hebben visitekaartjes op hun stand, neem die mee maar schrijf er bij voorkeur ook op waarom je juist dat kaartje hebt meegenomen!

Vraag de verkoper om je een stuk aan te geven om te bekijken en ga op zoek naar de mogelijkheid om je steen te laten testen of determineren (Rolf Egberink en Henk Rijneveld FGA in Rijswijk, oktober 2024)

Na de beurs: verwerk je ervaringen

Sarah benadrukt het belang van reflectie na je beursbezoek. “Schrijf op wat je hebt gezien, met wie je hebt gesproken, en wat je hebt geleerd. Zo kun je later altijd terugkijken op je ervaringen en eventueel vervolgafspraken maken.” Daarnaast adviseert ze om contactgegevens van interessante mensen te bewaren, of dit nu leveranciers zijn of mede-liefhebbers. “Stuur hen een berichtje binnen een week na de beurs om de connectie warm te houden. Wie weet, misschien ontmoet je elkaar bij een volgende beurs weer!”

• Uitpakken en controleren
  • Wanneer je thuiskomt met je nieuwe aanwinsten pak ze dan uit en bekijk ze dan nog eens goed. Is het stuk nog intact en is het ook het juiste stuk wat je gekocht had? Zit het etiket of de naam erbij? Kort na de beurs kun je nog contact opnemen met de betreffende verkoper, wacht daar niet te lang mee.
• Delen van je aankopen
  • Het kan leuk zijn om met anderen te delen welke aanwinsten je hebt gekocht, bijvoorbeeld via sociale media. Wanneer je dan ook nog eens de verkoper daarin tagged is dat ook voor hen leuke reclame en interactie met de community.
• Social media en beurservaringen
  • Door het delen van foto’s en video’s van jouw beursbezoek kun je mensen die de beurs niet konden bezoeken er toch bij betrekken. Daarmee kun je wellicht ook anderen enthousiast maken om eens een beurs te bezoeken en kun je reclame maken voor de beursorganisatie of bepaalde verkopers. 
  • Zeker van internationale beurzen die niet iedereen kan bezoeken is het leuk je ervaringen te delen. Er is op sociale media heel veel te vinden tegenwoordig, denk aan de video’s zoals “Come and visit the gemshow with us” of “Shop like a dealer at the Denver Mineral Show” op media zoals TikTok, Instagram en Facebook.  

Tot slot

Een mineralenbeurs is meer dan alleen een plek om stenen te kopen. Het is een ervaring vol ontmoeting, leren en ontdekken. Of je nu een doorgewinterde verzamelaar bent of je eerste stappen zet in de wereld van mineralen, met de juiste voorbereiding en een open houding haal je het maximale uit je bezoek. Dus pak je loepje, stel je vragen en geniet van alles wat een beurs te bieden heeft!

Heb je nog vragen of tips? Schrijf je reactie hieronder.

Wil je in contact komen met andere liefhebbers van edelstenen en mineralen om je ervaringen te delen of vragen te stellen (of misschien wel een volgend beursbezoek te plannen), wordt dan lid van de gratis liefhebbers community van Stapel van Stenen!