Analyse: Kiwi Jaspis

Duidelijkheid over samenstelling van ‘Kiwi jaspis’

In 2021 liet ik een aantal trommelstenen met mooie namen analyseren omdat ik op basis van eigen onderzoek twijfels had bij de exacte samenstelling. ‘Kiwi jaspis’ was er één van.

De naam verwijst naar het land van herkomst: Nieuw-Zeeland, waarvandaan de steen in 2015 op de Europese markt geïntroduceerd is door een Nederlandse groothandel. Dat ‘Kiwi jaspis’ helemaal geen jaspis is, is bij velen inmiddels wel bekend. Maar wat is het dan wel? Door de meeste aanbieders wordt aangegeven dat de steen bestaat uit amazoniet, toermalijn en bergkristal. Op zich is bij deze samenstelling de naam jaspis al vreemd gekozen, maar zit er inderdaad amazoniet en toermalijn in?

geanalyseerde trommelsteen van ‘kiwi jaspis’, de grote grijsbruine korrels zijn kwarts, maar is het groen amazoniet en de donkere korrels toermalijn?

Na mijn eigen onderzoek stelde ik vast dat er inderdaad kwarts in zit (niet de heldere variant bergkristal, maar meer grijsbruine kwarts). De hoofdmassa is voornamelijk witgrijs (waarschijnlijk veldspaat), met hier en daar een licht groene zweem (dit zou dan de amazoniet moeten zijn, een groene veldspaat). De donkere korrels die aangeduid worden als toermalijn zien er onder de microscoop meer uit als een glimmer mineraal, zoals muscoviet of biotiet. Ik kon zelf niet tot een eenduidige conclusie komen, daarom is in maart 2021 een trommelsteen van ‘Kiwi jaspis’ met behulp van röntgendiffractie (XRD) geanalyseerd in een laboratorium in Duitsland. Hierbij deel ik graag de resultaten.

Laboratorium analyse

De witgrijze hoofdmassa met licht groene zweem blijkt te bestaan uit 3 mineralen, namelijk 2 veldspaten: albiet en orthoklaas en een mineraal uit de smectiet-groep (actuele naam voor montmorillioniet-groep; ook wel ‘kleimineralen’ genoemd). Aanvullende chemische analyse zou nog een nadere specificatie kunnen opleveren. Maar er is dus GEEN amazoniet (variëteit van microklien) waargenomen. Orthoklaas is wel nauw verwant aan microklien en MinDat leert ons dat de aanduiding amazoniet ‘overenthousiast’ gebruikt wordt voor groenige veldspaten waaronder ook orthoklaas. De donkere korrels zijn inderdaad geanalyseerd als een mineraal uit de glimmer groep: muscoviet. Daarnaast is kwarts aangetoond. Er is GEEN toermalijn aangetroffen in deze steen.

grafiek van de röntgendiffractie analyse (XRD) van ‘kiwi jaspis’ waarin de 5 bestanddelen geïdentificeerd zijn (muscoviet, orthoklaas, albiet, montmorrilioniet (smectiet-groep) en kwarts)

Samengevat: ‘Kiwi jaspis’ blijkt graniet

‘Kiwi jaspis’ is een gesteente (micro graniet), bestaand uit albiet, orthoklaas, een kleimineraal, kwarts en muscoviet.

Ik heb geconstateerd dat veel webshops en internetpagina’s de teksten met beschrijving van deze steen van elkaar of van de bron (een Nederlandse groothandel) overgenomen hebben. Beter zou zijn om de naam ‘Kiwi jaspis’ te vervangen door ‘Kiwi steen’ en de samenstelling aan te passen op basis van bovenstaande analyse. Het vermelden van de eigenschappen zoals hardheid, soortelijk gewicht en chemische samenstelling van jaspis bij dit gesteente dat bestaat uit 5 andere mineralen is in ieder geval onjuist en misleidend.

De groothandel van dit materiaal en de webshop waar ik het kocht heb ik uiteraard ook van deze resultaten op de hoogte gebracht. Aanpassing van de naam lijkt helaas onwaarschijnlijk.

Wil je zelf ook beter leren mineralen herkennen op basis van hun vorm en eigenschappen volg dan een cursus bij mij en bekijk mijn video’s.

Dit bericht is gepubliceerd op sociale media en de vorige website van Stapel van Stenen op 9 april 2021. Een samenvatting hiervan is opgenomen in het boek ‘Belazeriet of niet?’ van mei 2022. De informatie is vanaf maart 2025 ook beschikbaar via de online ‘Belazeriet of niet?-bibliotheek’.