Analyse: Roze maansteen

Is roze of perzik maansteen ook echte maansteen?

Klassieke ‘echte’ maansteen is mineralogisch een combinatie van orthoklaas of microklien met albiet (behorend tot de groep van de alkaliveldspaten) met een duidelijke (blauwe) flash. Maar maansteen is tegenwoordig meer een verwijzing geworden naar het effect van een ‘flash’ bij verschillende veldspaten, dan een naam voor een specifiek mineraal. Met de toenemende populariteit van maansteen wordt de naam ook aan allerlei soorten veldspaat gegeven die soms helemaal geen enkele vorm van blauwe ‘flash’ vertonen, waardoor ze mijns inziens niet echt de naam maansteen waarmaken. Zo kennen we inmiddels zwarte, grijze, roze, perzik, witte, beige, groene en regenboog maansteen. De exacte mineralogische samenstelling van deze soorten is vaak niet bekend maar is voor de meeste liefhebbers en verkopers ook niet interessant, maansteen is booming business…

Ik liet twee monsters analyseren van verschillende ruwe stukken die als ‘roze maansteen’ verkocht worden, felroze materiaal uit Namibië en meer zalmroze stukken uit Madagaskar (ook wel perzik maansteen genoemd).

links: ruwe ‘roze maansteen’, Erongo, Namibië (8 en 9 cm lang) massief grijswit materiaal, met felroze vlekken; rechts: ruwe ‘roze of perzik maansteen’, Madagaskar (elk 3 cm lang) zalmroze met duidelijke splijtvlakken

Analyse roze maansteen Namibië

Het eerste monster is een massief brok grijswit mineraal, met felroze vlekken, uit Erongo Namibië. Het heeft een marsepein-achtige structuur, lijkend op massieve kwarts of kwartsiet. Er is geen duidelijke splijting zichtbaar zoals je zou verwachten bij een veldspaat. Er is ook nergens een (blauwe) flash zichtbaar. Hardheid is 6 tot 6 ½, lager dan kwarts dus en passend bij veldspaat. Chemische analyse met behulp van EDX/EDS, Raman spectroscopie en röntgendiffractie (XRD) tonen de samenstelling aan van albiet met microklien, de twee eindvormen van de groep van de alkaliveldspaten. Hiermee is het mineralogisch gezien dus hetzelfde als ‘echte’ maansteen, echter ontbreekt elke vorm van (blauwe) flash totaal. De felroze vlekken worden overigens veroorzaakt door onzuiverheden van kalium.

detailopname via USB-microscoop waarop duidelijk de korrelige marsepein-achtige structuur te zien is van de roze maansteen uit Namibië; er is nergens duidelijke splijting en (blauwe) flash zichtbaar

Analyse roze maansteen Madagaskar

Het tweede monster is een splijtstuk zalmroze veldspaat uit Madagaskar, ook wel roze of perzik maansteen genoemd. Het stuk heeft de typische veldspaat splijting, met de typerende parelmoerglans of ‘flash’ op de splijtvlakken. Er is nergens een blauwe flash zichtbaar. Hardheid is 6, passend bij veldspaat. Chemische analyse met behulp van EDX/EDS, Raman spectroscopie en röntgendiffractie (XRD) tonen de samenstelling aan van microklien, een alkaliveldspaat, er is geen albiet aangetoond. Hiermee is het mineralogisch gezien dus niet helemaal hetzelfde als ‘echte’ maansteen, bovendien ontbreekt in mijn stukken de blauwe flash. Op de splijtvlakken van de ruwe stukjes en in een gepolijste handsteen van hetzelfde materiaal uit Madagaskar is meer parelmoerglans/flash zichtbaar, maar nog steeds niet blauw.

detailopname via USB-microscoop van een splijtvlak met parelmoerachtige glans / ‘flash’ van de roze maansteen uit Madagaskar

links: splijtvlak met parelmoerachtige glans / ‘flash’ van een van de geanalyseerde stukjes roze maansteen; rechts: gepolijste handsteen (4,6 cm) met duidelijke parelmoerachtige glans / ‘flash’ op inwendige splijtvlakken

Samengevat

Er is niet eenduidig te zeggen dat alle roze maansteen inderdaad ‘echte’ maansteen is. De felroze variant uit Namibië is dat mineralogisch wel maar heeft niet de uiterlijke kenmerken zoals de typische splijting en de blauwe flash. De meer zalmroze of perzik maansteen uit Madagaskar heeft wel de splijting en een flash, maar niet blauw, en is dus qua samenstelling alleen microklien veldspaat.

Hoewel de zuivere scheiding van de verschillende soorten maansteen voor het grote publiek misschien niet interessant en ook niet praktisch uitvoerbaar is, geeft deze informatie hopelijk toch meer duidelijkheid over de verschillende roze maanstenen in de handel.

Er zijn ook analyses beschikbaar van regenboogmaansteen, groene maansteen en zwarte maansteen.

Deze analyse werd mede mogelijk gemaakt door donaties via GoFundMe.

Wil je zelf ook beter leren mineralen te herkennen op basis van hun vorm en eigenschappen, volg dan een cursus bij Stapel van Stenen en bekijk mijn video’s.

Dit bericht is gepubliceerd op sociale media en de vorige website van Stapel van Stenen op 29 december 2021. Een samenvatting hiervan is opgenomen in het boek ‘Belazeriet of niet?’ van mei 2022. De informatie is vanaf maart 2025 ook beschikbaar via de online ‘Belazeriet of niet?-bibliotheek’.